ស៊ី ជីនពីង និង​មិត្តដែកថែប​របស់​លោក ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា

ប៉េកាំង មេសា ១១​ (ស៊ីនហួ)៖ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ ប្រធានាធិបតីចិនលោក ស៊ី ជីនពីង បានទទួលជួបសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលពេលនោះជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា នៅឯផ្ទះសំណាក់រដ្ឋ Diaoyutai ក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង ដែលជាការណាត់ជួបរវាងមិត្តចាស់ទាំងពីរ។ កាលពីដើមឆ្នាំ ២០២០ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងប៉េកាំង ខណៈប្រទេសចិនកំពុងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។ លោក​បាន​ធ្វើ​ទស្សនកិច្ច​ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​ការ​គាំទ្រ​យ៉ាង​ម៉ឺងម៉ាត់​របស់​កម្ពុជា​ចំពោះ​ប្រជាជន​ចិន​ក្នុង​ពេល​ដ៏​សំខាន់នោះ។ បី​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បាន​ទៅ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ប្រទេស​ចិន​ម្ដង​ទៀត​តាម​ការ​សន្យា។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំឆ្នាំ ២០២៣ របស់អ្នកទាំងពី លោក​ ស៊ី បានរំឮកពីដំណើររបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីទៅកាន់ប្រទេសចិន ក្នុងអំឡុងពេលមានព្រិលធ្លាក់ខ្លាំង ដោយនិយាយថា លោករីករាយក្នុងការបំពេញ “កាណាត់ជួបរយៈពេលបីឆ្នាំ” ជាមួយមេដឹកនាំដែលមកបំពេញទស្សនកិច្ចនេះ។ មិត្តភាពដ៏កក់ក្តៅ និងរឹងមាំរវាងលោក ស៊ី និងសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែនដើរតួជាការឆ្លុះបញ្ចាំងដ៏ស្មោះត្រង់នៃចំណងមិត្តភាពដ៏ជិតស្និទ្ធរវាងចិន និងកម្ពុជា ដែលចិញ្ចឹមបីបាច់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ដោយមេដឹកនាំ

ស៊ី ជីនពីង និង​មិត្តដែកថែប​របស់​លោក ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា
លោក ស៊ី ជីនពីង ប្រធានាធិបតីចិន បានជួបជាមួយព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះនរោត្តម សីហមុនី នៅទីក្រុង Hangzhou នៃខេត្ត Zhejiang ភាគខាងកើតប្រទេសចិន ថ្ងៃទី ២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣។ (Xinhua/Yao Dawei)

ប៉េកាំង មេសា ១១​ (ស៊ីនហួ) នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ ប្រធានាធិបតីចិនលោក ស៊ី ជីនពីង បានទទួលជួបសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលពេលនោះជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា នៅឯផ្ទះសំណាក់រដ្ឋ Diaoyutai ក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង ដែលជាការណាត់ជួបរវាងមិត្តចាស់ទាំងពីរ។

កាលពីដើមឆ្នាំ ២០២០ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងប៉េកាំង ខណៈប្រទេសចិនកំពុងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។ លោក​បាន​ធ្វើ​ទស្សនកិច្ច​ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​ការ​គាំទ្រ​យ៉ាង​ម៉ឺងម៉ាត់​របស់​កម្ពុជា​ចំពោះ​ប្រជាជន​ចិន​ក្នុង​ពេល​ដ៏​សំខាន់នោះ។ បី​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បាន​ទៅ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ប្រទេស​ចិន​ម្ដង​ទៀត​តាម​ការ​សន្យា។

នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំឆ្នាំ ២០២៣ របស់អ្នកទាំងពី លោក​ ស៊ី បានរំឮកពីដំណើររបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីទៅកាន់ប្រទេសចិន ក្នុងអំឡុងពេលមានព្រិលធ្លាក់ខ្លាំង ដោយនិយាយថា លោករីករាយក្នុងការបំពេញ “កាណាត់ជួបរយៈពេលបីឆ្នាំ” ជាមួយមេដឹកនាំដែលមកបំពេញទស្សនកិច្ចនេះ។

មិត្តភាពដ៏កក់ក្តៅ និងរឹងមាំរវាងលោក ស៊ី និងសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែនដើរតួជាការឆ្លុះបញ្ចាំងដ៏ស្មោះត្រង់នៃចំណងមិត្តភាពដ៏ជិតស្និទ្ធរវាងចិន និងកម្ពុជា ដែលចិញ្ចឹមបីបាច់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ដោយមេដឹកនាំជាច្រើនជំនាន់នៃភាគីទាំងពីរក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍។ ហើយទំនាក់ទំនងនេះដែលត្រូវបានពិពណ៌នាដោយលោក ស៊ី ថាជា “ដែកថែប” ប្រាកដជានឹងត្រូវបានបន្តជាថ្មី នៅពេលដែលមេដឹកនាំចិនគ្រោងនឹងចាប់ផ្តើមដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋលើកទីពីររបស់គាត់ទៅកាន់ប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍។

ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង ជួបជាមួយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានៅពេលនោះ នៅឯផ្ទះសំណាក់រដ្ឋ Diaoyutai ក្នុងរដ្ឋធានីប៉េកាំង នៃប្រទេសចិន ថ្ងៃទី ១០ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៣។ (Xinhua/Huang Jingwen)

កៅអីនៃមិត្តភាពតែមួយគត់

 នៅថ្ងៃដែល លោក ស៊ី បានមកដល់រាជធានីភ្នំពេញនៃប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ដើម្បីបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋ គាត់បានធ្វើទស្សនកិច្ចពិសេសទៅកាន់ព្រះបរមរាជវាំង ដើម្បីចូលគាល់សម្តេចម៉ែ នរោត្តម មុនីនាថ សីហនុ។ សម្តេចម៉ែបាន​អញ្ជើញ​លោក ស៊ី ឲ្យ​អង្គុយ​លើ​កៅអី​ដែល​សម្តេច​ឪ នរោត្តម សីហនុ ឧស្សាហ៍​ប្រើ​ញឹកញាប់។

កៅអីនេះត្រូវបានថែរក្សាយ៉ាងល្អិតល្អន់ដោយគ្រួសាររាជវង្សកម្ពុជា តាំងពីសម្តេច​ឪយាងចូលទីវង្គត់ — ដោយគ្របទុក និងគ្មានការប៉ះពាល់ រហូតដល់ការទស្សនកិច្ចរបស់លោក ស៊ី។

ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម អរុណរស្មី ដែលមានវត្តមានបានពន្យល់ថា “នេះជាឯកសិទ្ធិមួយសម្រាប់តែមិត្តជាទីគោរព និងជាទីស្រឡាញ់បំផុតប៉ុណ្ណោះ”។

ជាមួយនឹងស្នាមញញឹមដ៏កក់ក្តៅ លោក ស៊ី បាននិយាយដោយក្តីស្រលាញ់ចំពោះសម្តេចឪ សីហនុ ដោយពណ៌នាទ្រង់ថាជា “មិត្តជាទីគោរពរបស់ប្រជាជនចិន និងជានិមិត្តរូបនៃមិត្តភាពចិន-កម្ពុជា”។ ទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ខ្លួនយ៉ាងជ្រាលជ្រៅរបស់សម្តេចឪ ជាមួយមេដឹកនាំចិនតាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៥០ បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់មិត្តភាពដ៏ស្រស់ត្រកាលរវាងប្រទេសទាំងពីរ។

លើសពីមួយដង លោក ស៊ី បានដកស្រង់សុភាសិតចិនចំណាស់មួយ ដើម្បីគូសបញ្ជាក់ពីរបៀបដែលមិត្តភាពចិន-កម្ពុជា ស៊ូទ្រាំនឹងបញ្ហាប្រឈម និងការផ្លាស់ប្តូរសកល៖ “ការធ្វើដំណើរដ៏វែងឆ្ងាយ សាកល្បងកម្លាំងសេះ ហើយពេលវេលាដ៏វែងបង្ហាញពីចិត្តរបស់មនុស្ស”។

នៅក្នុងអត្ថបទចុះហត្ថលេខារបស់លោក ស៊ី ដែលត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយកម្ពុជាមុនដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកមកកាន់ប្រទេសនេះ ឆ្នាំ២០១៦ លោកបានកត់សម្គាល់ថាប្រទេសចិននឹងមិនភ្លេចតួនាទីរបស់កម្ពុជាជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រជាជាតិដំបូងគេដែលទទួលស្គាល់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងជាជើងឯកនៃអាសនៈពេញសិទ្ធិរបស់ចិននៅអង្គការសហប្រជាជាតិ។

ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង (ស្តាំ) ប្រារព្ធពិធីថ្វាយនូវមេដាយមិត្តភាពនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ដល់ សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី នរោត្តម មុនីនាថ សីហនុ ព្រះវររាជមាតាជាតិខ្មែរ នៅមហាសាលប្រជាជនក្នុងរដ្ឋធានីប៉េកាំង ប្រទេសចិន ថ្ងៃទី ៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០។ (Xinhua/Zhang Ling)

មិត្តភាព​រវាង​ប្រទេស​ជិតខាង​ទាំងពីរ​តែងតែមាន​ទំនាក់ទំនង​ទៅវិញទៅមក​។ ប្រទេសចិនគឺជាដៃគូដ៏រឹងមាំរបស់កម្ពុជា ដែលគាំទ្រឯករាជ្យជាតិ និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន រួមទាំងការសាងសង់រោងចក្រស៊ីម៉ង់ត៍ និងស្ថានីយ៍ថាមពលកម្ដៅដំបូងបង្អស់របស់កម្ពុជា។

ដើម្បី​គោរព​ដល់​មិត្តភាព លោក ស៊ី បាន​ប្រគល់​មេដាយ​មិត្តភាព​ដល់សម្តេចម៉ែ នៅ​មហាសាល​ប្រជាជន​ក្នុង​ទីក្រុង​ប៉េកាំង​ក្នុង​ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០។ លោកបានមានប្រសាសន៏ថា “មេដាយមិត្តភាព” ដ៏មានទម្ងន់នេះ តំណាងឱ្យការគោរពដ៏ជ្រាលជ្រៅរបស់ប្រជាជនចិន ចំពោះសម្តេចម៉ែ មុនីនាថ និងមិត្តភាពដ៏ជ្រាលជ្រៅរវាងចិន និងកម្ពុជា។

លោក ស៊ី ក៏បានបង្ហាញការយកចិត្តទុកដាក់ជាពិសេសចំពោះគ្រួសាររាជវង្សរបស់កម្ពុជា។ លោកបានមានប្រសាសន៏ ពេលជួបព្រះមហាក្សត្រ សីហមុនី និងសម្តេចម៉ែ មុនីនាថ នៅឯផ្ទះសំណាក់រដ្ឋ Diaoyutai ទីក្រុងប៉េកាំងក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ថា​​​ “រដ្ឋធានីប៉េកាំងគឺជាផ្ទះរបស់ព្រះអង្គ។ ព្រះអង្គលើសពីការស្វាគម៏អោយវិលត្រឡប់មកវិញនៅពេលណាដែលព្រះអង្គចង់” ។ គាត់ក៏បានរៀបចំការគិតទុកជាមុនសម្រាប់ការពិនិត្យសុខភាពរបស់ព្រះអង្គទាំងទ្វេនៅក្នុងប្រទេសចិនផងដែរ។ ក្នុងរយៈពេលជាងមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ ព្រះមហាក្សត្រ សីហមុនី និងសម្តេចម៉ែ មុនីនាថ តែងតែយាងមកប្រទេសចិនយ៉ាងទៀងទាត់ ស្ទើរតែពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ។

​​​ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ លោក ស៊ី ក៏បានរក្សាការផ្លាស់ប្តូរជាញឹកញាប់ជាមួយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ផងដែរ។ ដោយសម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ចូលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់កម្ពុជា មិត្តភាពត្រូវបានបញ្ជូនបន្តទៅមនុស្សជំនាន់ក្រោយ។

  នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជ្រើសរើសប្រទេសចិនជាគោលដៅក្រៅប្រទេសផ្លូវការដំបូងរបស់លោក បន្ទាប់ពីចូលកាន់តំណែង ដែលជាកាយវិការឆ្លុះបញ្ចាំងពីអាទិភាពការទូតរបស់កម្ពុជា។ ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​លោក ស៊ី សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​សន្យា​បន្ត​ពង្រឹង​ចំណង​មិត្តភាព​រវាង​កម្ពុជា និង​ចិន។

ប្រធានាធិបតីចិនលោក ស៊ី ជីនពីង ជួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅមហាសាលប្រជាជននៅរដ្ឋធានីប៉េកាំង ប្រទេសចិន ថ្ងៃទី ១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣។ (Xinhua/Huang Jingwen)

 លោក ឯក សំអុល ប្រធានសមាគមមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន បានមានប្រសាសន៍ថា ទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងកម្ពុជា មិនត្រឹមតែជាគំរូសម្រាប់ប្រទេសធំ និងតូច ក្នុងការរួមរស់ជាមួយគ្នាដោយការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក សមភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឈ្នះ-ឈ្នះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានរួមចំណែកដល់សន្តិភាព និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ ដែលបាននាំមកនូវផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដល់ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ។

ផ្លូវទៅកាន់ក្តីសង្ឃឹម

សុភាសិតខ្មែរមួយឃ្លាថា “ទីណាមានផ្លូវ ទីនោះមានសង្ឃឹម”។ នៅខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៤ ផ្លូវមួយខ្សែរក្នុងរាជធានីភ្នំពេញត្រូវបានប្រសិទ្ធនាម​ឈ្មោះថា “មហាវិថី Xi Jinping” ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីគោរពដល់ការរួមចំណែកជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់មេដឹកនាំចិនក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស។ នៅឆ្នាំ ១៩៦៥ សម្តេចឪ សីហនុ ក៏បានប្រសិទ្ធនាមឈ្មោះផ្លូវមួយខ្សែរតាមឈ្មោះ លោកប្រធាន ម៉ៅ សេទុង។

  ក្នុងពិធីប្រកាសប្រសិទ្ធនាម​ឈ្មោះ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានគូសបញ្ជាក់ថា ក្រោមការដឹកនាំ និងការខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នារបស់ លោក ស៊ី និងមេដឹកនាំកម្ពុជា ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីបានឈានចូលដល់ដំណាក់កាលដ៏ល្អបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៣ មក ភាពជាដៃគូសហប្រតិបត្តិការយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយចិន-កម្ពុជាបានបន្តពង្រឹងដោយសារការរីកចំរើននៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាក់ស្តែងលើវិស័យផ្សេងៗ។ គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ (BRI) ដែលស្នើឡើងដោយលោក ស៊ី បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍រួម និងផលប្រយោជន៍រួមសម្រាប់ភាគីទាំងពីរ។

ស្ថិត​នៅ​តាម​បណ្តោយ​ផ្លូវ​សូត្រ​សមុទ្រ​បុរាណ កម្ពុជា​ស្ថិត​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ដំបូង​គេ​ដែល​ចូល​រួម​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ខ្សែក្រវាត់ និង​ផ្លូវ។ មេដឹកនាំរបស់ខ្លួនបានចូលរួមនៅក្នុងប្រទេសចិនទាំងបីលើកនៃវេទិកាខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។

ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ គម្រោង BRI សំខាន់ៗនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលលទ្ធផលជាផ្លែផ្កា៖ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ (SSEZ) បានទាក់ទាញសហគ្រាស និងស្ថាប័នអន្តរជាតិជាង ២០០ បង្កើតការងារចំនួន ៣២ ០០០ កន្លែង។ ផ្លូវល្បឿនលឿនដំបូងបង្អស់របស់ប្រទេសកម្ពុជា គឺផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ព្រះសីហនុ បានកាត់បន្ថយពេលវេលាធ្វើដំណើររវាងទីក្រុងទាំងពីរ ពីជាងប្រាំម៉ោងមកតិចជាងពីរម៉ោង។ អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​សៀមរាប​អង្គរ​បាន​ជួយ​វិស័យ​ទេសចរណ៍​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ដោយបាន​ដំណើរការ ១៧ផ្លូវ ​ត្រឹមដំណាច់​ឆ្នាំ​មុន​។

រូបថតដ្រូនពីលើអាកាស ថតនៅថ្ងៃទី ២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៤ បង្ហាញពីផ្នែកនៃផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ព្រះសីហនុ ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ប្រទេសកម្ពុជា។ (រូបថតដោយ Xinhua)

លោក នាក់ ចិន្តារិទ្ធិ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាសម្រាប់ស្រាវជ្រាវផ្លូវសូត្រសមុទ្រសតវត្សទី២១ មានប្រសាសន៍ថា “តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ រួមជាមួយនឹងគម្រោង BRI សំខាន់ៗផ្សេងទៀតបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជួយកម្ពុជាសម្រេចបាននូវគោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆិតាក្នុងការក្លាយជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ ២០៣០ និងជាប្រទេសដែលមានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ ២០៥០”។

ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីក៏រីកចម្រើនផងដែរ។ ប្រទេសចិនគឺជាអ្នកវិនិយោគបរទេស និងជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់កម្ពុជាអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំជាប់ៗគ្នា។ ទិន្នន័យផ្លូវការបង្ហាញថាក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីបានកើនឡើងជិតបួនដង។ កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន និងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់បានជួយសម្រួលដល់ការនាំចេញផលិតផលកម្ពុជាដូចជា អង្ករ ចេក ផ្លែមាន និងត្រីបាសា ទៅកាន់ទីផ្សារចិន។

លោក ស៊ី គាំទ្រទស្សនទានទូលំទូលាយមួយ ចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចិន-កម្ពុជា។ នេះជាមូលហេតុដែលលោកបានសង្កត់ធ្ងន់ម្តងហើយម្តងទៀតអំពីសារៈសំខាន់នៃក្របខ័ណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី “ត្បូងពេជ្រឆកោណ” ដែលគ្របដណ្តប់លើវិស័យសំខាន់ៗចំនួនប្រាំមួយគឺ នយោបាយ សមត្ថភាពផលិតកម្ម កសិកម្ម ថាមពល សន្តិសុខ និងការផ្លាស់ប្តូរប្រជាជន និងប្រជាជន។

  លោក ថោង ម៉េងដាវីដ សាស្ត្រាចារ្យនៅវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោលនយោបាយសាធារណៈ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បានកត់សម្គាល់ថា កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះបានផ្តល់កម្លាំងរុញច្រានថ្មីសម្រាប់ការកសាងសហគមន៍រួមវាសនាតែមួយកម្ពុជា-ចិនដែលមានគុណភាពខ្ពស់ កម្រិតខ្ពស់ និងស្តង់ដារខ្ពស់ ក្នុងយុគសម័យថ្មី ដែលជាចក្ខុវិស័យដែលបានសន្យាដោយមេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរ។

  សៀវភៅចែករំលែកការយល់ដឹងដ៏មានតម្លៃ

នៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧ ការបោះពុម្ពជាភាសាខ្មែរនៃសៀវភៅភាគទីមួយ ស៊ី ជីនពីង: អភិបាលកិច្ចប្រទេសចិន ត្រូវបានចេញផ្សាយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយមាន សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ចូលរួមក្នុងពិធីសម្ពោធ។

បោះពុម្ពលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ សៀវភៅដែលមាន ១៨ជំពូកនេះចងក្រងនូវសុន្ទរកថា ការពិភាក្សា ការពោលប្រាស្រ័យ កិច្ចសម្ភាសន៍ ការណែនាំ និងសារអបអរសាទរចំនួន៧៩ ដោយលោក ស៊ី ចាប់ពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ ដល់ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៤។ សៀវភៅជាស៊េរី ដែលឥឡូវនេះមាន ៤ភាគ ដើរតួជាកន្លែងសំខាន់សម្រាប់អ្នកអានទូទាំងពិភពលោកដើម្បីស្វែងយល់ពីទស្សនវិជ្ជារបស់លោក ស៊ី ក្នុងការដឹកនាំប្រទេសធំមួយដូចជាប្រទេសចិន។

 ថ្លែងនៅចំពោះមុខទស្សនិកជនជាង៧០០នាក់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានសម្តែងក្តីសង្ឃឹមថា មន្ត្រីកម្ពុជា បញ្ញវន្ត និងសិស្សានុសិស្សអាចទទួលបានការយល់ដឹងដ៏មានតម្លៃពីសៀវភៅនេះ ហើយយកមកប្រើប្រាស់ក្នុងលក្ខខណ្ឌពិសេសរបស់កម្ពុជា ដោយហេតុនេះរួមចំណែកដល់អភិបាលកិច្ចកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។

លោក ជា មុនីឫទ្ធិ ប្រធានសមាគមអ្នកស្រាវជ្រាវវឌ្ឍនភាពកម្ពុជា-ចិន បាន​ដឹកនាំ​ក្រុម​បកប្រែ។ តាមទស្សនៈរបស់គាត់ ការអភិវឌ្ឍន៍នាពេលថ្មីៗនេះរបស់កម្ពុជាត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់យ៉ាងជិតស្និទ្ធទៅនឹងការរៀនសូត្រពីបទពិសោធន៍ និងគំនិតរបស់ប្រទេសចិន ដែលភាគច្រើនត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងសៀវភៅរបស់លោក ស៊ី។

អត្ថបទមួយនៅក្នុងសៀវភៅនេះផ្តោតលើការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងការបង្កើតទ្រព្យសម្បត្តិនៅក្នុងតំបន់ក្រីក្រ។ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ស៊ី ប្រទេសចិនបានលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រទាំងស្រុងនៅឆ្នាំ ២០២០។ សមិទ្ធិផលនេះបានអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសចិនសម្រេចបាននូវគោលដៅលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រនៅក្នុងរបៀបវារៈឆ្នាំ២០៣០ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ១០ ឆ្នាំមុនកាលវិភាគ។

លោក មុនីឫទ្ធិ មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «មន្ត្រី​កម្ពុជា​ផ្តោត​ជា​ពិសេស​លើ​ការ​កាត់​បន្ថយ​ភាព​ក្រីក្រ និង​តាម​ដាន​បទ​ពិសោធន៏​អភិបាលកិច្ច​របស់​ប្រទេស​ចិន​ក្នុង​ផ្នែក​នេះ​យ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ»។

ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររវាងប្រទេសទាំងពីរបាននឹងកំពុងបោះជំហានយ៉ាងរឹងម៉ាំ ដោយមានការបង្កើតភូមិគំរូកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រជាការគូសបញ្ជាក់។ ភាគីចិនបានចែករំលែកជាមួយសមភាគីកម្ពុជានូវបទពិសោធន៍ដ៏ដែលមានប្រយោជន៍ក្នុងការធ្វើសមាហរណកម្មកសិកម្មទំនើប ការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ និងការអភិវឌ្ឍន៍​ជនបទ។

រូបថតនេះថតនៅថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ បង្ហាញពីអគារពហុបំណងមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ស្ថិតក្នុងភូមិតានន ស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ ប្រទេសកម្ពុជា។ ធ្លាប់ជាភូមិក្រីក្រ ដាច់តែឯង និងស្ងាត់ជ្រងំនៅតំបន់ដាច់ស្រយាលរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ភូមិតានន ឥឡូវនេះបានក្លាយជាភូមិទំនើបមួយដែលមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តមូលដ្ឋានយ៉ាងល្អក្រោមគម្រោងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដែលគាំទ្រដោយប្រទេសចិន។ (រូបថតដោយ វណ្ណពៅ/Xinhua)

  ដោយសារតែការខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនោះ ផ្លូវបេតុង ប្រឡាយទឹកអំពូលថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងប្រព័ន្ធទឹកស្អាតត្រូវបានសាងសង់នៅក្នុងភូមិ។

  យោងតាមឯកសារកម្មវិធីប្រចាំប្រទេសរបស់ UNDP ឆ្នាំ ២០២៤-២០២៨ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំមុន ប្រទេសកម្ពុជាបានលើកប្រជាជនចំនួន ២,៨ លាននាក់ ឬ ៥០ភាគរយនៃអ្នកក្រីក្រសរុបរបស់ប្រទេសនេះចេញពីភាពក្រីក្រក្នុងរយៈពេល ៧ឆ្នាំកន្លះចុងក្រោយនេះ។

  លោក ស៊ី បានគាំទ្រកម្ពុជាក្នុងការស្វែងរកផ្លូវអភិវឌ្ឍន៍ដែលសមស្របទៅនឹងលក្ខខណ្ឌជាតិតែមួយគត់របស់ខ្លួន។ គោលការណ៍នេះគឺជាចំណុចកណ្តាលនៃសមិទ្ធិផលនៃអព្ភូតហេតុភ្លោះរបស់ប្រទេសចិន៖ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងស្ថិរភាពសង្គមយូរអង្វែង។

  ជាមួយនឹងសំណើដដែលៗរបស់គាត់ ប្រទេសចិន និងកម្ពុជាកំពុងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឱ្យស៊ីជម្រៅក្នុងការបន្ស៊ីគ្នា រវាងBRI ជាមួយនឹង “យុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ” របស់កម្ពុជាសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ។

  ក្នុង​ក្រសែភ្នែក​សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន លោក ស៊ី គឺជា​មេដឹកនាំ​ដ៏​អស្ចារ្យ និង​ជា​បុគ្គល​ដ៏​ឆ្នើម​ម្នាក់​ដែល​មាន​សមត្ថភាព​ដឹកនាំ​ការ​អភិវឌ្ឍ​របស់​ប្រទេស​ចិន។

  សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា “រាល់គំនិតផ្តួចផ្តើមដែលគាត់បានស្នើឡើង ដូចជាគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ ដែលភ្ជាប់អតីតកាល និងបច្ចុប្បន្ន គំនិតផ្តួចផ្តើមអភិវឌ្ឍន៍សកល និងគំនិតផ្តួចផ្តើមសន្តិសុខសកល ឆ្លុះបញ្ចាំងពីចក្ខុវិស័យដ៏វែងឆ្ងាយរបស់គាត់”។ “ប្រាប់ខ្ញុំផង តើមេដឹកនាំណាទៀតដែលមានការគិតទុកជាមុនបែបនេះ?”

ដោយអ្នកនិពន្ធស៊ីនហួ Chang Yuan, Liu Chang

(អ្នកយកព័ត៌មានស៊ីនហួ Wu Changwei, Sovan Nguon នៅភ្នំពេញ និង Zhang Yuan នៅប៉េកាំង ក៏បានចូលរួមចំណែកក្នុងរឿងនេះផងដែរ។)